زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

مقدمات قیاس





مقدمات قياس، به‌معنای دو قضیه تشکیل دهنده قیاس برای رسیدن به قضیه مطلوب است.


۱ - توضیح اصطلاح



هر یک از دو قضیه‌ای که قیاس از آنها ترکیب یافته است، به نام مقدمه یا ماده قیاس خوانده می‌شود، چنانکه مجموع آن دو، به لحاظ اینکه نتیجه، متولد از آنها است، قیاس خوانده می‌شود. بنابراین، مراد از مواد و مقدمات قیاس، قضایایی است که از ترکیب آنها با رعایت شرایط نتیجه یا همان مطلوب، حاصل می‌شود. دو مقدمه‌ در قیاس اقترانی را صغرا و کبرا گویند. اما نسبت به قیاس استثنایی، که از یک قضیه شرطیه و یک قضیه حملیه تشکیل شده، برای دو مقدمه نام خاصی قرارداد نشده است.
[۲] ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۲۶۸.
[۴] تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۱۱۰.
[۵] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۲، ص۵-۷.
[۶] ابوالبركات ابن‌ملكا، هبه‌الله بن علي، الکتاب المعتبر فی الحکمة، ص۲۰۴-۲۰۵.
[۱۰] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۲۴۹-۲۵۰.
[۱۲] خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۱۹۵.


۲ - مستندات مقاله



در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• خوانساری، محمد، منطق صوری.
• سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة.
• مظفر، محمدرضا، المنطق.
• ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاة.
• ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق).
• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
• ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل.
• خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.
• علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.
• ابوالبركات ابن‌ملكا، هبه‌الله بن علي، الکتاب المعتبر فی الحکمة.
• تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق.
• مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.

۳ - پانویس


 
۱. خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۱۸۶.    
۲. ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۲۶۸.
۳. علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۹۹.    
۴. تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۱۱۰.
۵. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۲، ص۵-۷.
۶. ابوالبركات ابن‌ملكا، هبه‌الله بن علي، الکتاب المعتبر فی الحکمة، ص۲۰۴-۲۰۵.
۷. مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۲۳۷.    
۸. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاة، ص۹۲.    
۹. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاة، ص۵۱.    
۱۰. مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۲۴۹-۲۵۰.
۱۱. سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة، ص۳۲۱.    
۱۲. خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۱۹۵.
۱۳. مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۴۰۵.    
۱۴. مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۶۲۲.    


۴ - منبع


پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «مقدمات قیاس»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۴/۲۰.    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی | قیاس




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.